ΑΡΗΣ

     Είναι αναμφίβολα ένας από τους σπουδαιότερους επαναστάτες παγκοσμίως. Σπάνια μπορείς να διακρίνεις τόσα πολλά χαρίσματα σ έναν άνθρωπο. Ευφυής ,εύστροφος διορατικός, με τεράστια αντοχή σε κακουχίες και αντιξοότητες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο αυτό που πολλοί φίλοι και εχθροί του συνομολογούν πως χωρίς τον Άρη  ο ΕΛΑΣ και η εθνική αντίσταση δεν θα ήταν αυτό που έγινε αλλά κάτι πολύ μικρότερο.

Στα πρώτα βήματα του ΕΛΑΣ που όλα ήταν πολύ πιο δύσκολα, οι αντάρτες λίγοι, δύσπιστοι για το εγχείρημα που θα ακολουθούσε, οι εαμικές οργανώσεις ελάχιστες για να μπορέσουν να στηρίξουν με τρόφιμα, όπλα και μαχητές τις αντάρτικες ομάδες, αν δεν ήταν τότε ο Άρης μπορεί και τίποτα να μην είχε ξεκινήσει

      Πιο συγκεκριμένα η μεγάλη πρόσφορα του Άρη Βελουχιώτη, αυτού του ανθρώπου που ακόμα και σήμερα προφέρεται το όνομα με δέος, ήταν οι καινοτομίες του στην ένοπλη πάλη και η τεχνογνωσία που άφησε πίσω του

Κατ αρχάς οι μεγάλες καινοτομίες του Άρη προέρχονται από το στρατιωτικό πεδίο. Εξαρχής επέλεξε τον ανορθόδοξο πόλεμο, τον πόλεμο των βουνών. Τα βουνά της Ελλάδας τουλάχιστον την εποχή εκείνη ήταν μια εξαιρετική αρχή διότι υπήρχαν περιοχές σχετικά άβατες για τον ταχτικό στρατό, οπότε οι αντίπαλοι χάναν το αριθμητικό τους πλεονέκτημα. Τα βουνά ήταν το πιο κατάλληλο μέρος για να χτυπήσεις και μετά να φύγεις , το μόνο δηλ που μπορούσαν να κάνουν τότε οι αντάρτες με βάση τον οπλισμό και την οργάνωση που είχαν. Επίσης στα ελληνικά βουνά εκείνης της περιόδου υπήρχαν αρκετά χωριά τα οποία μπορούσαν να εφοδιάσουν τις αντάρτικες ομάδες με τρόφιμα οπλισμό και άνδρες εμπειροπόλεμους ,τέλος τα άγνωστα στους εχθρούς περάσματα έγιναν πολλές φορές ο τάφος των κατακτητών.

       Άλλη μια πολύ σπουδαία στρατιωτική επινόηση του Άρη υπήρξε ο τριαδικός τρόπος διοίκησης των ανταρτών. Σε κάθε αντάρτικη ομάδα υπήρχε πάντα ένας καπετάνιος που ουσιαστικά ήταν ο φυσικός αρχηγός, αυτός που οι αντάρτες θαύμαζαν κι αυτός στον οποίο τελικά θα υπάκουαν. Ο καπετάνιος ήταν αυτό που λέμε ο λαός στην στην  εξουσία. Πολλοί από αυτούς τους αυτοφυείς ηγέτες όχι μόνο στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων αλλά ανέδειξαν σπάνια στρατιωτικά και διοικητικά προσόντα. Εκτός από τον καπετάνιο στην τριαδική διοίκηση υπήρχε και ο στρατιωτικός ο οποίος ήταν επιφορτισμένος με την εκπαίδευση των ανταρτών στις τεχνικές διεξαγωγής του πολέμου καθώς επίσης σχεδίαζαν και τον τρόπο με τον οποίο θα διεξαχθεί μια μάχη τεχνικά. Τέλος υπήρχε ο πολίτικος καθοδηγητής ,που έδινε το ιδεολογικό στίγμα κάθε φορά. Πάντως και οι αντάρτες είχαν ενεργότατο ρόλο στην λειτουργία των αντάρτικων ομάδων μιας και αυτοί μέσω των συνελεύσεων τους αποφασίζανε για το ποιος αντάρτης θα προαχθεί με αφορμή κάποιας ηρωικής του πράξης ή ποιος θα τιμωρηθεί για κάτι που έκανε. Αυτό δημιουργούσε ένα αίσθημα δικαιοσύνης στους αντάρτες και ταυτόχρονα ωρίμαζαν με την άσκηση εξουσίας.

    Αίσθημα δικαιοσύνης δημιούργησε ο Άρης και  στον ελληνικό πληθυσμό της υπαίθρου διότι τους απάλλαξε τόσο από τους κατακτητές και τους συνεργάτες του που τους απομυζούσαν συνεχώς με το παρακράτημα, όσο και από τους κλαρίτες, ληστές της εποχής που τους ρήμαζαν τα ζώα και τις σοδειές του. Όσο για τον ΕΛΑΣ μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε πως είναι ο μοναδικός στρατός στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας που δεν πλιατσικολόγησε στο πέρασμα του, γι αυτό άλλωστε αγαπήθηκε και τόσο πολύ. Ο Άρης σε κάθε χωριό που πήγαινε παροτρύνε του χωρικούς στην αυτοδιοίκηση. Τους παροτρύνε να συστήνουν λαϊκά δικαστήρια, τα οποία λειτουργούσαν πιο πολύ ως ειρηνοδικεία ώστε να επιλύουν με πραγματικά δίκαιο τρόπο τις διαφορές τους αλλά και μέσω συνελεύσεων να παίρνουν αποφάσεις γενικότερου τύπου, για δημιουργία – λειτουργία υγειονομικού σταθμού, σχολίων κτλ. την περίοδο εκείνη ο λαός ήταν πράγματι στη εξουσία και αυτό σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στον Άρη Βελουχιώτη. Το εαμικό κράτος είναι ίσως η πιο ζωντανή απόδειξη για το πως η επαναστατική διαδικασία  μπορεί σε μερικούς μήνες να ωριμάσει τον λαό σε τέτοιον βαθμό που σε καιρό ειρήνης να φαντάζει ασύλληπτο και ουτοπικό

    Ο Άρης υπήρξε επίσης βαθύς γνωστής του μαρξισμού , δεν έκανε ποτέ ιδεολογικό διαχωρισμό. ΄΄ όλοι χωράτε σ αυτόν τον αγώνα, από την άκρα δεξιά ως την άκρα αριστερά΄΄  έκανε όμως ταξικό διαχωρισμό. Σε κάτι  τσιφλικάδες που προσκολλούσαν για τα συμφέροντα τους στην εκάστοτε εξουσία , πχ Μαραθέα υπήρξε αμείλικτος. Απέδειξε έμπρακτα πως ο πραγματικά πατριωτικός αγώνας είναι ο ταξικός.

   Ο Άρης Βελουχιώτης διακρίθηκε επίσης για τις οργανωτικές του ικανότητες, τίποτα δεν άφησε στη τύχη του.

   Για τον Νικηφόρο  ( καπετάνιο του ΕΛΑΣ Δημήτρη Δημητρίου)΄΄ ήταν μια φυσική δύναμη ΄΄ και για τον εχθρό του τον Ναπολέων  Ζέρβα ΄΄ Ένα τέρας με ηγετικάς και οργανωτικάς ικανότητας αληθηνά υπερφυσικάς΄΄ , όμως ο Άρης δεν ήταν τίποτε άλλο από τον σπουδαιότερο σύγχρονο Έλληνα επαναστάτη.

Ακλουθούν λίγα βιογραφικά στοιχεία

Άρης Βελουχιώτης

O Αθανάσιος Κλάρας γεννήθηκε στη Λαμία σε εύπορη και ευυπόληπτη οικογένεια της ρουμελιώτικης αυτής πόλης. O πατέρας του, Δημήτριος, ήταν δικηγόρος. Είχε διατελέσει πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Λαμίας. Η μητέρα του, το γένος Ζέρβα (με πιθανή μακρινή συγγένεια με τον Ναπολέοντα Ζέρβα), ήταν από οικογένεια συμβολαιογράφου. Ο Αθανάσιος Κλάρας δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του στο γυμνάσιο. Σπούδασε οικότροφος στην Αβερώφειο Μέση Γεωργική Σχολή της Λάρισας στην οποία εισήχθει το 1919 σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών. Μετά την αποφοίτησή του, το 1922 και με τις φροντίδες του πατέρα του διορίζεται σαν Γεωπόνος, στη Γεωργική Υπηρεσία. Υπηρετεί πρώτα στη Δράμακαι το 1923 στα Τρίκαλα. Και στις δύο υπηρεσίες έρχεται σε σύγκρουση με τους προϊσταμένους του και τελικά παραιτείται, επειδή αρνήθηκε να «συμμετάσχει στα ρουσφέτια της εποχής».[2]

Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας της 4ης Αυγούστου θα συλληφθεί αρκετές φορές (έχοντας δραπετεύσει εν τω μεταξύ ουκ ολίγες) και θα εξορισθεί στην Γαύδο. Τον Ιούνιο του 1939βρέθηκε στις φυλακές της Κέρκυρας, μαζί με τον ηγέτη του Κ.Κ.Ε Νίκο Ζαχαριάδη. Όπως πολλά μέλη του κόμματος εκείνη την εποχή είχε ένα σκληρό δίλημμα: να υπογράψει μιαδήλωση μετανοίας με την οποία θα αποποιείτο τον Κομμουνισμό και να αφεθεί ελεύθερος ή να αρνηθεί και να μείνει στη φυλακή. Τελικά υπέγραψε δήλωση.[6]. Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο πολέμησε ως λοχίας πυροβολικού. Μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, άρχισε την αντιστασιακή δράση πιέζοντας το ΚΚΕ για ανάληψη ένοπλου αγώνα. Μετά την επίθεση της Ναζιστικής Γερμανίας εναντίον της ΕΣΣΔ, το ΚΚΕ τελικώς θα δώσει άδεια στον Κλάρα να ξεκινήσει την στρατολόγηση ενόπλων.

Πήρε αρχικά το ψευδώνυμο "Άρης" (από τον Θεό του πολέμου) και αργότερα το "Βελουχιώτης". Στις 15/5/1941 ο Κλάρας διοργανώνει σύσκεψη στο δάσος της Καισαριανής με θέμα την οργάνωση της αντίστασης. Έλεγε [7]:

«Ακόμα και τα καριοφίλια των προγόνων μας του '21 θα ξεθάψουμε! [...] Μην αμφιβάλλετε, πως γρήγορα θα το σκάσουν τα παλικάρια του κόμματος απ' τις φυλακές και τα ξερονήσια για να βρεθούν στις πρώτες γραμμές του εθνικολαϊκού αγώνα»

Τον Ιανουάριο του 1942 ανέβηκε στο βουνό για τη συγκρότηση αντάρτικων ομάδων και ίδρυσε τον ΕΛΑΣ (ως ένοπλο σώμα του ΕΑΜ). Το Φεβρουάριο του 1942 είχε συγκροτήσει ένοπλη ομάδα από 15 άνδρες και άρχισε τον αγώνα από το χωριό Δομνίστα της Ευρυτανίας. Παρουσιάστηκε ως "ταγματάρχης πυροβολικού του ελληνικού στρατού" ώστε να αποκτήσει κύρος ανάμεσα στους χωρικούς και κατάφερε με ατσάλινη πειθαρχία να αυξήσει εντυπωσιακά τη δύναμη του ΕΛΑΣ. Η φήμη του εδραιώθηκε μετά την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου τη νύχτα 25-26 Νοεμβρίου 1942, που πραγματοποιήθηκε με τη συνεργασία ανταρτικών ομάδων του ΕΛΑΣ υπό τον Βελουχιώτη, του ΕΔΕΣ υπό τονΝαπολέοντα Ζέρβα και Άγγλων αξιωματικών. Ακολούθησε τον Δεκέμβριο του 1942 η επιτυχία του κατά τη σύγκρουση του με ιταλικό σύνταγμα στο Μικρό Χωριό Ευρυτανίας και σειρά άλλων επιχειρήσεων. Ιδιαίτερη εντύπωση επίσης προκαλεί ότι ο Βελουχιώτης είχε συγκροτήσει και ειδική ομάδα προσωπικής φρουράς, τους λεγόμενους Μαυροσκούφηδες.

Μετά την επιτυχία που είχε η συνεργασία των ανταρτικών ομάδων στην ανατίναξη του Γοργοπόταμου, καταβλήθηκε προσπάθεια για την εδραίωση της συνεργασίας των αντιστασιακών οργανώσεων και ομάδων. Οι προσπάθειες αυτές δεν καρποφόρησαν και η αποτυχία επισφραγίστηκε ύστερα από μια άκαρπη συνάντηση του Αρη Βελουχιώτη με τον Ναπολέοντα Ζέρβα και τον υπαρχηγό της βρετανικής αποστολής, Κρις Γούντχαουζ στη Ροβελίστα της Ηπείρου (Δεκέμβριος του 1942). Η αποτυχία αυτή είχε ως επακόλουθο την ένταση μεταξύ των αντιστασιακών οργανώσεων και αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ των ανταρτικών ομάδων, αποκορύφωμα των οποίων ήταν η δολοφονία του συνταγματάρχη τηςΕΚΚΑ Δημήτριου Ψαρρού από στέλεχος του ΕΛΑΣ. Για το έγκλημα αυτό θεωρήθηκε υπεύθυνος και εντολοδόχος ο Βελουχιώτης (όπως και για διάφορα άλλα περιστατικά ελασίτικης βίας και τρομοκρατίας στην ορεινή ύπαιθρο, χωρίς να είναι σίγουρο ότι είχε πάντοτε γνώση των γεγονότων), αν και ο ίδιος δεν ήταν παρών στη δολοφονία.

Από τη Ρούμελη, λίγο πριν την απελευθέρωη, ο Βελουχιώτης κατέβηκε στην Πελοπόννησο και πολέμησε ως επικεφαλής του ΕΛΑΣ της περιοχής εναντίον των Ταγμάτων Ασφαλείας, που αποτελούσαν τις δυνάμεις ασφαλείας των κατοχικών κυβερνήσεων. Ιδιαίτερα αιματηρές για τα Τάγματα Ασφάλειας, αλλά και για τον ΕΛΑΣ, ήταν οι συγκρούσεις που έγιναν σε πολλές πόλεις της Πελοποννήσου, ιδιαίτερα στο Μελιγαλά, μετά τον Σεπτέμβριο του 1944 όταν άρχισαν να αποχωρούν οι Γερμανοί. Στο τέλος Σεπτεμβρίου 1944, ο Βελουχιώτης, με τη μεσολάβηση του υπουργού της εξόριστης κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας Παναγιώτη Κανελλόπουλου, δέχθηκε να αναστείλει τη λειτουργία των έκτακτων στρατοδικείων του ΕΛΑΣ στην Πελοπόννησο. Τον επόμενο μήνα έφυγε για τη Ρούμελη, τις μέρες της αποχώρησης των Γερμανών από την Ελλάδα, και μπήκε θριαμβευτικά στη Λαμία, κατέθεσε στεφάνι στον παιδικό του ήρωα Αθανάσιο Διάκο και έβγαλε τον διάσημο λόγο του. Τον Νοέμβριο του 1944 σε σύσκεψη καπετάνιων του ΕΛΑΣ πρότεινε να ετοιμαστεί ο ΕΛΑΣ για την αναμενόμενη σύγκρουση με τους Άγγλους:

«Αν ζήσει κανένας σας να θυμάται τα λόγια αυτά. Οι Εγγλέζοι θα σας σφάξουν όλους σαν αρνιά, εγώ στα χέρια τους δε θα πέσω, γιατί τα βουνά με ξέρουν. Με την πέτρα προσκέφαλο, την ψείρα συντροφιά, την κάπα σκέπασμα δε θα με ιδούνε ζωντανό στα χέρια τους. Αυτό θέλω να το θυμάστε αν κανένας σας ζήσει.»

Τελικά ο Άρης Βελουχιώτης δεν έλαβε μέρος στα Δεκεμβριανά της Αθήνας. Η υπογραφή της συμφωνίας της Βάρκιζας από το ΚΚΕ στις αρχές του 1945, οδήγησε στην παράδοση μεγάλου αριθμού όπλων και τη διάλυση του ΕΛΑΣ και σήμανε την έναρξη διώξεων και αντεκδικήσεων εναντίον των κομμουνιστών. Ο Άρης Βελουχιώτης ήρθε τότε σε ανοιχτή σύγκρουση και ρήξη με το ΚΚΕ θεωρώντας τη συμφωνία "προδοσία των απλών ανταρτών" και αρνήθηκε να παραδώσει όπλα. Συνέχισε την αγωνιστική δράση του, σκοπεύοντας να ιδρύσει Μέτωπο Εθνικής Ανεξαρτησίας (ΜΕΑ) και τον νέο ΕΛΑΣ με στόχο τον αγώνα εναντίον των Άγγλων και της νέας ελληνικής κυβέρνησης.

Ο Βελουχιώτης αρχικά είχε υπογράψει με τον στρατιωτικό αρχηγό του ΕΛΑΣ, Στέφανο Σαράφη την αποστράτευση του ΕΛΑΣ, αργότερα όμως κατηγόρησε με δριμύτητα την πολιτική ηγεσία του ΕΑΜ για την εσφαλμένη τακτική της, που, κατά την άποψη του, οδηγούσε στην "εγκαθίδρυση των Άγγλων στην Ελλάδα και στη δίωξη των αγωνιστών του ΕΑΜ". Στις 24/3/1945 στέλνει γράμμα στα μέλη της ΚΕ του ΚΚΕ 

Η «διαφώτιση» του λαού, των οπαδών του ΕΑΜ και των οπαδών και μελών του ΚΚΕ επί της «αναγκαιότητας» της πολιτικής της Βάρκιζας είναι αστεία κυριολεκτικά και κανένα μέλος του ΚΚΕ δεν την πιστεύει. Μα και τι διαφώτιση να γίνει; Κατά ποιον ταχυδακτυλουργικό τρόπο θα μπορούσε το άσπρο να γίνει μαύρο;

Στις 15 Ιουνίου 1945 ο Άρης Βελουχιώτης είχε κυκλωθεί στη Χαράδρα του Φάγκου (Αχελώος Ποταμός) στο χωριό Μεσούντα του Νομού Άρτας, δυτικά από ομάδες της "Εθνοφυλακής", που είχαν σταλεί για να τον συλλάβουν με επικεφαλής τον οπλαρχηγό Βόιδαρο (120 άτομα), και ανατολικά τον καταδίωκε τμήμα του Ελληνικού Στρατού, ειδικά επιλεγμένο από μέλη του ΚΚΕ, στο οποίο συμμετείχε ο Ρίζος Μπόκοτας.[15] Μέχρι το 2004, στην επίσημη ιστοριογραφία υπήρχαν διχογνωμίες αν ο Άρης Βελουχιώτης αυτοκτόνησε ή αν εκτελέστηκε από το απόσπασμα καταδίωξης. Σύμφωνα με το βιβλίο του ΓΓ του ΕΑΜ, Νίκου Αποστόλου.[16] ο Άρης και ο Τζαβέλας αυτοκτόνησαν με χειροβομβίδα στην κοιλιά, ενώ άλλες πηγές αναφέρουν ότι ο Βελουχιώτης αυτοκτόνησε με περίστροφο.[17] Σύμφωνα με τον Τριανταφυλλίδη, η σύγχυση σχετικά με τα αίτια θανάτου του Βελουχιώτη προκλήθηκε επειδή ο Τζαβέλας αυτοκτόνησε ο ίδιος με χειροβομβίδα αγκαλιάζοντας τον νεκρό Βελουχιώτη, αλλά εξέταση της κεφαλής του Άρη μετά από ημέρες στα Τρίκαλα, έδειξε θανάσιμο τραύμα από σφαίρα στο δεξί αυτί. Kατόπιν το τάγμα εθνοφυλάκων καταδιώξής των, αποκεφάλισε τα πτώματά τους. Μάλιστα βάλανε τον αιχμάλωτο αντάρτη του ΕΛΑΣ με το ψευδώνυμο Δράκο να κάνει τους αποκεφαλισμούς.[13][16]

Η βεβήλωση του πτώματος

Τα κεφάλια Άρη Βελουχιώτη και του Τζαβέλλα τα μετέφεραν και τα επέδειξαν με γλέντια σε κατοίκους πρώτα στο χωριό Μυρόφυλλο και κατόπιν τα πήγαν στα Τρίκαλα. Εκεί κρεμάστηκαν σε κεντρικό φανοστάτη της πλατείας Ρήγα Φεραίου.[19] «Το κρέμασμα των κεφαλιών ακολουθεί μια γιορτή ζούγκλας που διαρκεί ως το ξημέρωμα της άλλης μέρας, με πίπιζες, νταούλια, ζουρνάδες, βασιλικά θούρια και με το "Ζέρβα μ', σε θέλει ο βασιλιάς..."».[20] Στη συνέχεια ήρθε στα Τρίκαλα ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης Ναπολέων Ζέρβας(ξυρισμένος πλέον, χωρίς μούσι) για να επιβεβαιώσει την ταυτότητα,[21] και στη συνέχεια τα κεφάλια μεταφέρθηκαν στην Αθήνα και είναι άγνωστο τι απέγιναν.[22] Για το γεγονός αυτό πέραν της φωτογραφίας που είναι διαθέσιμη, κάνει αναφορά με ειδική σκηνή ο σκηνοθέτης Θεόδωρος Αγγελόπουλος στην ταινία του «Ο Θίασος» (1976). Υπήρχαν πληροφορίες ότι τα ταριχευμένα κεφάλια μεταφέρθηκαν στην Ιατροδικαστική Υπηρεσία Αθηνών και αργότερα στο Εγκληματολογικό Μουσείο Αθηνών, το οποίο στεγάζεται στην Έδρα Ιστολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Γουδί, όπου υπήρχαν τα κεφάλια των ληστών Γιαγκούλα, Νταβέλη κ.λπ.

Η πολιτική αποκατάσταση από το ΚΚΕ

Το ΚΚΕ αποφάσισε να αποκαταστήσει πολιτικά τον Βελουχιώτη, κατά την πανελλαδική συνδιάσκεψη που έγινε στις 16 Ιουλίου 2011. Ενώ στην απόφαση τονίζεται ότι ο Βελουχιώτης "είχε δίκιο ως προς την εκτίμηση που έκανε για τη Συμφωνία της Βάρκιζας", ωστόσο δεν αποκαταστάθηκε η κομματική του ιδιότητα.[23] Η κομματική του ιδιότητα δεν αποκαταστάθηκε διότι, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ίδια Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, παραβίασε την κομματική πειθαρχία, καθώς και ότι αξιοποίησε τη φήμη και τον σεβασμό που είχε κατακτήσει την προηγούμενη περίοδο ως καπετάνιος του ΕΛΑΣ και στέλεχος του ΚΚΕ. Η στάση του αυτή, που αποτέλεσε ρήξη με τη θεμελιώδη αρχή τουδημοκρατικού συγκεντρωτισμού, δεν καθιστά δυνατή τη μετά θάνατο αποκατάσταση και της κομματικής του ιδιότητας.[24] Η επίσημη τελετή πραγματοποιήθηκε στη Λαμία, στις 9 Οκτωβρίου 2011.

Πηγή     Βικηπαιδεία