Antonio Gramsci
Η Αντίδραση
Avanti!, 17 Οκτώβρη 1920
Μτφρ.: Lenin Reloaded
[...] Αναμφίβολα, η Αντίδραση στην Ιταλία δυναμώνει και θα επιδιώξει να επιβληθεί δια της βίας ανά πάσα στιγμή: η Αντίδραση, η οποία υπήρχε πάντα, η οποία υπακούει τους δικούς της νόμους εξέλιξης, και η οποία θα αποκορυφωθεί στην πιο θηριώδη τρομοκρατία που έχει ποτέ γνωρίσει η ιστορία. Δεν είναι τυχαίο σήμερα ότι ολωνών τα μάτια είναι καρφωμένα στο Φιούμε και τη Δαλματία, στον Ντ' Ανούντσιο, τον Μίλλο και τον Καβίλια. Η Αντίδραση είναι παράγωγο της αποτυχίας του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Είναι παράγωγο των οικονομικών συνθηκών στις οποίες εξανάγκασε τον ιταλικό λαό ο καπιταλισμός. Είναι παράγωγο των εθνικιστικών αυταπατών και των οπορτουνιστικών ψευδαισθήσεων ενός κράτους που δεν μπορεί πλέον να εγγυηθεί τη διατροφή, το ρουχισμό, τη στέγαση του πληθυσμού. Η Αντίδραση είναι η προσπάθεια να ξεφύγουμε από την τωρινή κατάσταση μέσω ενός νέου πολέμου. Είναι η προσπάθεια να διορθωθεί το κρατικό έλειμμα με την επιδρομή σε γειτονικά έθνη. Είναι η φυσιολογική, βιολογική έκφραση του καθεστώτος της εθνικής και ατομικής ιδιοκτησίας, καθώς μάχεται με νύχια και με δόντια να σωθεί απ' την άβυσσο.
Πάντα υπήρχε η Αντίδραση στην Ιταλία. Δεν είναι εξαιτίας των κομμουνιστών που απειλεί να αναδυθεί ξανά. Η Αντίδραση είναι η αποτυχία του έννομου κράτους. Το έννομο κράτος δεν απέτυχε σήμερα, και δεν απέτυχε ακριβώς εξαιτίας των κομμουνιστών. Ο Ντ' Ανούντσιο, που παρότρυνε στρατιώτες και στρατηγούς σε ανταρσία ενάντια στη "νόμιμη" κυβέρνηση, ήταν κομμουνιστής; Ο Μίλλο, που αρνήθηκε να υπακούσει τους "νόμιμους" ανωτέρους του, ήταν κομμουνιστής; Αυτοί που έκαψαν τα γραφεία της Avanti! στη Ρώμη και το Μιλάνο ήταν κομμουνιστές; Ο Καντόρνα, όταν έκανε προετοιμασίες για στρατιωτικό πραξικόπημα το 1917, ήταν κομμουνιστής; Οι έμποροι όπλων και οι σπεκουλαδόροι που άρπαξαν τον εθνικό μας πλούτο και τον έστειλαν στο εξωτερικό είναι κομμουνιστές; Όλα αυτά είναι εκφάνσεις της ιταλικής Αντίδρασης. Καμιά κυβέρνηση δεν προσπάθησε να την καταπνίξει. Στην πραγματικότητα, κάθε κυβέρνηση την ενθάρρυνε, την προήγαγε και την συνέδραμε λίγο-πολύ ανοιχτά. Κανένα εγχείρημα της Αντίδρασης δεν τιμωρήθηκε. Κάθε ακρότητα της αντιδραστικής παραβατικότητας έχει νομιμοποιηθεί, αφού δεν υπήρξαν κυρώσεις εναντίον της από την ποινική δικαιοσύνη. Είναι έγκλημα να καις τα γραφεία μιας σοσιαλιστικής εφημερίδας; Όχι, διότι οι ένοχοι, που είναι γνωστοί και έχουν ομολογήσει, όχι απλώς δεν συνελήφθηκαν, αλλά αντιθέτως τους επιτράπηκε να οργανώσουν κι άλλα ανάλογα εγχειρήματα. Είναι έγκλημα να δολοφονείς έναν εκπρόσωπο της εργατικής τάξης; Όχι, διότι οι δολοφόνοι και οι συνεργοί τους, οι άνθρωποι πίσω απ' τους φονιάδες, που είναι γνωστοί και ομολόγησαν και καμάρωναν για το έγκλημα, ούτε τιμωρήθηκαν και ούτε καν ενοχλήθηκαν.
Εδώ και δυο χρόνια, απ' την μέρα της Ανακωχής, ο ιταλικός λαός ζει σε ένα κλίμα απροκάλυπτης τρομοκρατίας. Η εργατική τάξη δεν έχει πλέον σωματική ασφάλεια, και οι πολιτικές εγγυήσεις ειρήνης έχουν εξαφανιστεί. Στο παρόν, η τρομοκρατία προσπαθεί να μετακινηθεί από την ιδιωτική στη δημόσια σφαίρα. Δεν ικανοποιείται πλέον με την ατιμωρισία της απ' το κράτος, θέλει να γίνει το κράτος. Αυτή είναι σήμερα η σημασία της φράσης για την "έλευση" της Αντίδρασης. Σημαίνει πως η Αντίδραση έχει γίνει τόσο ισχυρή που δεν βλέπει πλέον το προσωπείο του έννομου κράτους ως χρήσιμο για τους στόχους της. Σημαίνει πως η Αντίδραση θέλει να χρησιμοποιήσει όλους τους πόρους του κράτους για τους δικούς της σκοπούς. Σημαίνει πως η Ιταλία πλησιάζει σε έναν νέο ιμπεριαλιστικό πόλεμο, του οποίου στόχος θα είναι η ένοπλη λεηλάτηση κάποιων πλούσιων γειτόνων.
Η Αντίδραση είναι εμμενής στις οικονομικές συνθήκες της χώρας μας. Και ο στόχος της Αντίδρασης δεν είναι η αποκατάσταση της τάξης στη χώρα, αλλά η προετοιμασία για πόλεμο εκτός χώρας. Η τάξη στη χώρα είναι άνευ νοήματος κάτω από τις παρούσες συνθήκες -- είναι ουτοπία. Ακόμα κι αν το προλεταριάτο δούλευε 16 ώρες τη μέρα, η αστική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να ισορροπήσει τον κρατικό προϋπολογισμό, ούτε να αναδιοργανώσει την εθνική παραγωγή. Η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να αποτρέψει τη διαφυγή κεφαλαίων στο εξωτερικό. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να επαναφέρει στη ζωή τους 500.000 ανθρώπους που σκοτώθηκαν στον πόλεμο και να τους δώσει δουλειά. Δεν μπορεί να δώσει την οικονομική στήριξη που τους ανήκει στις εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες που την έχασαν και εξαναγκάζονται να ζουν με ελεημοσύνη, εξαναγκάζονται να καταναλώνουν χωρίς να παράγουν και να υποχρεώνονται στην παρασιτεία. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να φέρει πίσω στην Ιταλία τους ξένους τουρίστες που πριν τον πόλεμο μας άφηναν 500 εκατομμύρια σε χρυσό. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να αναδιοργανώσει τη ροή μεταναστών, που ξαλάφρωναν τη χώρα από 250.000 απελπισμένες ψυχές ένα χρόνο πριν τον πόλεμο και έφερναν 700 εκατομμύρια σε χρυσό το χρόνο στον ιταλικό προϋπολογισμό. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να επιλύσει την κρίση της βιομηχανίας χάλυβα. Κάθε χρόνο τρώει εκατοντάδες επί εκατοντάδων εκατομμυρίων σε χρυσό, υπονομεύει την οργάνωση της πίστωσης και εμποδίζει τους αγρότες να αποκτήσουν φτηνό γεωργικό εξοπλισμό, κι έτσι, εμποδίζει και την ανάκαμψη της παραγωγής τροφίμων. Η Ιταλία κατάντησε ανοιχτή πληγή απ' τον πόλεμο, και το αίμα τρέχει απ' το σακατεμένο της σώμα.
Εδώ βρίσκεται η πηγή της Αντίδρασης: στον αποτρελαμένο φόβο του θανάτου απ' την εξάντληση, που αναμειγνύεται με μια πανικόβλητη επιθυμία να ξαμολήσουμε τον εαυτό μας πάνω σε μια γειτονική χώρα που παραμένει επαρκής, να την καταβροχθίσουμε, και να σωθούμε απ' τη μετάγγιση αίματος. Κι εδώ, επίσης, βρίσκεται η πηγή του κομμουνισμού, ο οποίος είναι συνέπεια της Αντίδρασης. Ο κομμουνισμός είναι η απάντηση στην Αντίδραση. Μόνο η εργατική τάξη είναι ελεύθερη ευθυνών για την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Μόνο η εργατική τάξη, μέσα από τη διεθνή της οργάνωση, μπορεί να ελπίσει να κερδίσει στο εξωτερικό το είδος στήριξης που θα σταματήσει το περαιτέρω βούλιαγμα της χώρας στην απόλυτη βαρβαρότητα. Μόνο η εργατική τάξη, που δεν έχει κανένα προνόμιο, μπορεί να δώσει στην πλειοψηφία του ιταλικού λαού τη βεβαιότητα πως το προλεταριακό Κράτος δεν θα διαφυλάξει τα προνόμια και θα κάνει ό,τι είναι δυνατό για να βγει η χώρα απ' το χάος. Κι αυτό ακόμα εξοργίζει την Αντίδραση: γιατί η Αντίδραση είναι αναγκασμένη να αναγνωρίσει πως η εργατική τάξη είναι η μοναδική ζωντανή δύναμη στη χώρα, αναγνωρίζοντας στον εαυτό της μονάχα τους τελευταίους, λυσσασμένους σπασμούς ενός εξουθενωμένου οργανισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου