Οταν οι ΗΠΑ ενισχύουν το «αντιδολαριακό» μέτωπο

   

Την περασμένη Κυριακή από τη στήλη του «Ριζοσπάστη» «Διεθνής Οικονομία» υπενθυμίζαμε ότι το νόμισμα της Κίνας γουάν είχε αναδειχτεί στη δεύτερη θέση των διεθνών εμπορικών συναλλαγών για το 2013, και χώρες όπως η Γερμανία, το Χονγκ Κονγκ, η Σιγκαπούρη, η Αυστραλία, η Βρετανία (συμφώνησε ανταλλαγές γουάν με λίρα), μαζί βεβαίως και η Κίνα, έκαναν χρήση του γουάν στις εμπορικές τους συναλλαγές. Επίσης η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα συμφώνησε με τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας για μεταξύ τους ανταλλαγή νομισμάτων ύψους έως 350 δισ. γουάν, με σκοπό την ενίσχυση των εμπορικών συναλλαγών των χωρών της Ευρωζώνης με την Κίνα. Ταυτόχρονα, από τον Ιούνη του 2014, άρχισαν οι συναλλαγές μεταξύ Κίνας - Ρωσίας «στα εθνικά τους νομίσματα», 


παρακάμπτοντας το δολάριο. Επίσης η Κίνα πήρε την πρωτοβουλία ίδρυσης Παγκόσμιας Ασιατικής Τράπεζας, κόντρα στην υπάρχουσα Παγκόσμια Τράπεζα, αλλά και στην Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης, γιατί και οι δύο επηρεάζονται από τις ΗΠΑ, ενώ η δεύτερη και από την Ιαπωνία.

Αυτά τα δεδομένα αναδεικνύουν οξύτατους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομίας, που στην προκειμένη περίπτωση εκφράζονται στο χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αλλωστε έχουν ενταθεί οι ανταγωνισμοί ανάμεσα σε δολάριο - ευρώ - γουάν. Πρόσφατα όμως ήρθε στο φως της δημοσιότητας και το εξής:

«Δεν πρόλαβαν οι HΠA να προειδοποιήσουν μέσω του θηριώδους προστίμου σε βάρος της BNP-Paribas ότι κάθε διεθνής συναλλαγή σε δολάρια πρέπει να υποτάσσεται στις προτεραιότητας της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και η αμφισβήτηση ήλθε.

Oχι από τη Pωσία ή την Kίνα, αλλά από τη Γαλλία, που τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντικά 
βήματα προσέγγισης της Oυάσιγκτον, με τους Σιράκ, Σαρκοζί και Oλάντ διαδοχικά να μην κρύβουν ότι 
διεκδικούν το ρόλο του προνομιακού εταίρου της Oυάσιγκτον.

H αντίδραση από το Παρίσι έχει μορφή ομοβροντίας: Για το διοικητή της Tράπεζας της Γαλλίας 
Nουαγιέ έχει έλθει η ώρα της αποδολαροποίησης, για το διευθύνοντα σύμβουλο της πετρελαϊκής εταιρείας TOTAL το πετροδολάριο δεν έχει λόγο ύπαρξης, ενώ για τον υπουργό Oικονομικών της Γαλλίας Σαπέν ήλθε η ώρα να ενισχυθεί η χρήση του ευρώ.

H τελευταία φορά που η Γαλλία αμφισβήτησε την παντοδυναμία του δολαρίου ήταν πριν από σαράντα χρόνια» («Ημερησία», 8/7/2014).

Την ίδια μέρα ρεπορτάζ της «Καθημερινής» ανέφερε τα εξής:

«"Εμείς οι Ευρωπαίοι πουλάμε μεταξύ μας προϊόντα σε δολάρια, όπως για παράδειγμα στις συναλλαγές αεροσκαφών. Είναι απαραίτητο; Δεν νομίζω. Πιστεύω πως η αναδιάταξη των ισορροπιών είναι απαραίτητη, όχι απαραιτήτως μόνον σε ό,τι αφορά την αναβάθμιση του ευρώ, αλλά, επίσης, και άλλων νομισμάτων στις ισχυρές αναδυόμενες αγορές, καθώς καταλαμβάνουν ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό στις συναλλαγές του παγκόσμιου εμπορίου", δήλωσε ο κ. Σαπέν, (σ.σ. υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας), στους Financial Times».

Η επιβολή προστίμου...

Πράγματι, φαίνεται οξύτατη η αντίδραση του Γάλλου υπουργού Οικονομικών, με δεδομένη την προσπάθεια των ΗΠΑ να ενισχύσουν τις σχέσεις τους με τη Γαλλία κόντρα στη Γερμανία (μην ξεχνάμε την πρόσκληση του Μπ.Ομπάμα στον Φρ. Ολάντ και τη φιλοξενία στις ΗΠΑ με τις μέγιστες τιμές). Αλλά η αφορμή εκδήλωσής της έχει σχέση με αυτό που αναφέρεται στην «Ημερησία», ότι «κάθε διεθνής συναλλαγή σε δολάρια πρέπει να υποτάσσεται στις προτεραιότητες της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής».

Τι έχει συμβεί; Γράφει η «Καθημερινή»: «Η επιβολή προστίμου 8,8 δισ. δολαρίων εις βάρος της τράπεζας BNP Paribas και η απαγόρευση συναλλαγών σε δολάρια για ένα έτος έχει προκαλέσει αντιδράσεις στους ανώτατους κυβερνητικούς κύκλους του Παρισιού. Το πρόστιμο εις βάρος της BNP Paribas είναι το υψηλότερο που έχει επιβληθεί στην Ιστορία. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ καταδίκασε τη γαλλική τράπεζα διότι παραβίασε κυρώσεις των ΗΠΑ εις βάρος του Σουδάν, του Ιράν 
και της Κούβας, εκτελώντας εκ μέρους πελατών της από αυτές τις χώρες συναλλαγές συνολικού ύψους 30 δισ. δολαρίων». Να, λοιπόν, γιατί ξεσπαθώνει ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών.

Την ίδια ώρα σε άλλο ρεπορτάζ η «Καθημερινή» αναφέρει: «Oι αρχές των ΗΠΑ ξεκίνησαν συζητήσεις με τις γερμανικές τράπεζες Commerzbank AG και Deutsche Bank για τη διευθέτηση υποθέσεων που αφορούν σε συναλλαγές με χώρες που βρίσκονται στη "μαύρη λίστα" των ΗΠΑ, είπε στο Reuters η πηγή. Η Deutsche Bank και η Commerzbank δεν θέλησαν να προβούν σε σχόλια. Η εφημερίδα New York Times δημοσίευσε πρώτη ότι διεξάγονται συνομιλίες με την Commerzbank που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε συμφωνία ακόμα και μέσα στο καλοκαίρι. Η Commerzbank κατηγορείται από τις αμερικανικές αρχές ότι διακινούσε κεφάλαια μέσω των δραστηριοτήτων της στις ΗΠΑ για λογαριασμό εταιρειών στο Ιράν και το Σουδάν. Θα μπορούσε να καταβάλει τουλάχιστον 500 εκατ. ευρώ σε πρόστιμα, είχε αναφέρει η New York Times. Ενας συμβιβασμός με την Commerzbank, τη δεύτερη μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα, θα άνοιγε τον δρόμο για μία ξεχωριστή διευθέτηση με την Deutsche Bank».Επιθετικά ενάντια και σε γερμανικές τράπεζες οι ΗΠΑ.

... και κάποιες οικονομικές βλέψεις των Γαλλογερμανών

Τέτοιες ειδήσεις έρχονται στην επιφάνεια την ίδια περίοδο που αναδεικνύονται κόντρες με ένταση ανάμεσα σε Γερμανία - HΠA, λόγω παρακολουθήσεων και των αποκαλύψεων ότι η CIA και η NSA δρουν στη Γερμανία αντιγερμανικά, δηλαδή σε όφελος των ΗΠΑ, αλλά και της αποκάλυψης δύο πρακτόρων που δρούσαν στη Γερμανία υπέρ των ΗΠΑ, γεγονός που οδήγησε στην απέλαση του σταθμάρχη της CIA από τη γερμανική κυβέρνηση. Επίσης με τις αποκαλύψεις ότι και οι γερμανικές μυστικές υπηρεσίες παρακολουθούν τους πάντες ανά τον κόσμο, όπως και οι αμερικανικές, άρα και τις ΗΠΑ. Αλλά αυτές οι κόντρες είναι παρωνυχίδα μπροστά στους ανταγωνισμούς ανάμεσα στα μονοπώλια, με αντανάκλαση και ανάμεσα στα κράτη.

Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι οι επιθετικές ενέργειες των ΗΠΑ ενάντια σε Γαλλία - Γερμανία γίνονται τη στιγμή που η καγκελάριος της Γερμανίας Α. Μέρκελ πραγματοποιεί ταξίδι στην Κίνα, 
όπου την υποδέχτηκαν με στρατιωτικές τιμές, με τη συνοδεία εκπροσώπων μεγάλων γερμανικών 
πολυεθνικών. Συζήτησε με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ για τη δημιουργία περισσότερων κοινοπραξιών κινεζικών και γερμανικών κεφαλαίων, ειδικά στον τομέα των Κατασκευών. Από τη μεριά της η Μέρκελ τόνισε ότι η Γερμανία θα βελτιώσει το επενδυτικό περιβάλλον ώστε να προσελκύει περισσότερες κινεζικές εταιρείες. Μίλησαν για συνεργασία σε βιομηχανία, αεροναυπηγική, αεροδιαστημική, Κοινωνική Ασφάλιση. Υπέγραψαν δε μια σειρά επιχειρηματικές συμφωνίες πολλών εκατομμυρίων δολαρίων, όπως π.χ. αυτή με την ευρωπαϊκή κατασκευαστική εταιρεία αεροσκαφών EADS που θα κατασκευάσει για την Κίνα 100 ελικόπτερα, αξίας πάνω από 400 εκατομμύρια δολάρια, ή τη συμφωνία της γερμανικής αεροπορικής εταιρείας «Lufthansa» για τη δημιουργία μιας νέας «κοινής προσπάθειας» με την «Air China». Ακόμη συμφωνήθηκε η δημιουργία νέας μονάδας για την αυτοκινητοβιομηχανία «Wolkswagen» και η δημιουργία «εκο-πάρκου» στο παραθαλάσσιο Τσινγκντάο με κτίρια «ενεργειακά αποδοτικά». Τη Γερμανίδα καγκελάριο συνοδεύουν στην Κίνα εκπρόσωποι μονοπωλίων, όπως Deutche Bank, «Siemens», «Infineon» (ηλεκτρονικοί υπολογιστές) «Commerzbank», «Lufthansa».Να θυμίσουμε επίσης οτι η Γερμανία, 
θεωρώντας οτι είναι εις βάρος των δικών της μονοπωλίων, βάζει εμπόδια στην υπογραφή της 
«Διατλαντικής Συνεργασίας Εμπορίου και Επενδύσεων» μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ, ενώ οι ΗΠΑ βιάζονται.

Θυμίζουμε ακόμη ότι στις 27/3/2014 έγινε επίσκεψη στη Γαλλία του Προέδρου της Κίνας κατά την οποία συμφωνήθηκε η ενίσχυση των οικονομικών και ειδικά των εμπορικών σχέσεων Γαλλίας- Κίνας, με προτεραιότητα στην πυρηνική ενέργεια, στην αεροπλοΐα, στα τρόφιμα και γενικά στις νέες τεχνολογίες. Για παράδειγμα, υπάρχουν σχέδια της «Airbus» για τη δημιουργία νέου εργοστασίου στην Κίνα. Ηδη η κινεζική «Dongfeng» έχει αγοράσει το 14% της PSA «Πεζό - Σιτροέν», η Κίνα ετοιμαζόταν να αγοράσει 150 αεροσκάφη (ίσως και 200) από την «Airbus», ενώ συζήτησαν την κατασκευή εργοστασίου ανακύκλωσης στην Κίνα, αλλά και την κατασκευή νέων αντιδραστήρων που θα σχεδιάζει η γαλλική «Areva» στη μονάδα της κινεζικής CGN.

Ταυτόχρονα με το ξέσπασμα της κρίσης στην Ουκρανία μετά από επέμβαση των ΕΕ και ΗΠΑ κόντρα στη Ρωσία, οι ΗΠΑ ζήτησαν από τη Γαλλία να μην εκτελέσει την παραγγελία της Ρωσίας για 
κατασκευή τεσσάρων πολεμικών πλοίων, αλλά η Γαλλική κυβέρνηση αρνήθηκε.

Βεβαίως και στην υπόθεση της Ουκρανίας, Γερμανία-Γαλλία, διαφοροποιούνται από τις ΗΠΑ και τη στάση τους απέναντι στη Ρωσία. Το «fuke Europeans» της αμερικανίδας υφυπουργού εξωτερικών Νούλαντ στην Ουκρανία είναι επίσης ενδεικτικό.

Αν τα αναφέρουμε, είναι για να αναδειχτεί το πραγματικό περιεχόμενο των οξύτατων ανταγωνισμών, οι προσπάθειες Γαλλίας - Γερμανίας να αναπτύξουν τις οικονομικές τους σχέσεις με την Κίνα, για να γίνει κατανοητό και το «αντιδολαριακό μέτωπο», αλλά και το γιατί ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών δεν μίλησε για συναλλαγές μόνο με ευρώ, αλλά και με «νομίσματα των ισχυρών αναδυόμενων αγορών, καθώς καταλαμβάνουν ένα όλο και μεγαλύτερο ποσοστό στις συναλλαγές του παγκόσμιου εμπορίου».

Αλλες συνθήκες

Μια μορφή εκδήλωσης των οξύτατων ανταγωνισμών είναι και η επιδίωξη να κάνουν τεράστια 
οικονομική ζημιά το ένα κράτος στο άλλο ή το ένα μονοπώλιο στο άλλο, ο ένας ανταγωνιστής στον 
άλλο. Ετσι και οι ΗΠΑ «χτυπάνε» τις τράπεζες της Γερμανίας και της Γαλλίας.

Ολα όμως τα παραπάνω είναι συμπτώματα αυτής της περιόδου του καπιταλισμού. Οπου η Κίνα έχει περάσει στη δεύτερη θέση διεθνώς, με πρώτες τις ΗΠΑ. Η Κίνα να ενισχύεται συνεχώς συγκριτικά με τις ΗΠΑ. Υπήρχαν εκτιμήσεις από οικονομικά επιτελεία των ΗΠΑ ότι έως το 2050 η Κίνα θα είναι πρώτη οικονομία στην παγκόσμια κατάταξη, αλλά οι εκτιμήσεις επιταχύνουν αυτήν την ανακατάταξη μεταξύ Κίνας - ΗΠΑ 20 χρόνια νωρίτερα, το 2030. Η Κίνα διαχειρίζεται τεράστιο χρέος των ΗΠΑ, αναπτύσσει ραγδαία οικονομικές σχέσεις με ΕΕ, κάνει περισσότερες εξαγωγές κεφαλαίων ανά τον κόσμο, ενώ Γερμανία και Γαλλία αναπτύσσουν επίσης τις οικονομικές τους σχέσεις με την Κίνα. Να, λοιπόν, ένα ακόμη πεδίο οξύτατων ανταγωνισμών. Λέγεται επίσης από τον αστικό Τύπο ότι όταν μετά το 1945 το δολάριο κατοχύρωσε το ρόλο του ως κύριου στην αρχή και μοναδικού στη συνέχεια διεθνούς νομίσματος αναφοράς, η οικονομία των HΠαA αντιπροσώπευε το 40% της παγκόσμιας παραγωγής και η πρωτοκαθεδρία του νομίσματός της ήταν αυτονόητη και αδιαμφισβήτητη. Αλλωστε οι ΗΠΑ έβγαιναν σχεδόν αλώβητες οικονομικά, συγκριτικά με τα άλλα 
κράτη, από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Σήμερα η κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία είναι εντελώς 
διαφορετική, όπως φαίνεται απ' όλα τα παραπάνω.

Μόνο που για τους λαούς είναι γνωστό το «όταν τσακώνονται τα βουβάλια, την πληρώνουν τα βατράχια». Μονόδρομος ο αντιμονοπωλιακός - αντικαπιταλιστικός αγώνας.

Ριζοσπάστης