Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2013
Τραβάνε ζόρι, γίνονται επικίνδυνοι
Προκλητική η παρουσία του διοικητή της ΕΥΠ στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής
Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2013
«ο φόρος ακινήτων θα πιέσει τους ιδιοκτήτες να εκμεταλλευτούν τιςπεριουσίες τους ή να τις πουλήσουν»
Ένας βασικός νόμος στον καπιταλισμό είναι η τάση για συγκεντροποίηση: Ο ανταγωνισμός μεταξύ των επιχειρήσεων σε κάθε κλάδο οδηγεί τελικά στη δημιουργία ολιγοπωλίων-μονοπωλίων, που τελικά κυριαρχούν, και οι περισσότεροι από τους ανταγωνιστές τους απλά χρεωκοπούν (όλα αυτά απεικονίζονται άριστα στο γνωστό επιτραπέζιο παιχνίδι της μονόπολυς).
Στην Ελλάδα, το μεταπολεμικό ελληνικό κράτος έταξε στους μικροαστούς ότι θα σεβαστεί το "ιερό δικαίωμα της μικροιδιοκτησίας", ώστε ο καθένας να έχει το σπίτι του, το χωράφι του, κτλ. Έτσι, το κράτος κατάφερε να πάρει πολλούς μικροαστούς με το μέρος του, στον αγώνα εναντίον του κομμουνισμού (που τάχα "θα τους έπαιρνε τα σπίτια").
Όμως, η υπόσχεση αυτή του κράτους ότι τάχα (σχεδόν) όλοι θα έχουν δικό τους σπίτι, δικό τους αυτοκίνητο, δικό του χωράφι, κτλ, αντιβαίνει στην συστηματική τάση του καπιταλισμού για συγκεντροποίηση.
Το ξέσπασμα της κρίσης αναγκάζει πλέον το κράτος να σπάσει την υπόσχεση του, και να παραδώσει σπίτια, οικόπεδα, χωράφια, κτλ στα χέρια του μεγάλου κεφαλαίου, σε όσους τέλος πάντων έχουν χρήμα. Αυτοί άλλωστε θα μπορούσαν να κάνουν επενδύσεις μεγάλης κλίμακας (βέβαια δε θα το πολυκάνουν, αλλά αυτό είναι άλλο θέμα):
Ο φθηνότερος εργάτης, ο απολυμένος δημόσιος υπάλληλος, ο «λύκος τηςιδιωτικοποίησης» και οι προβιές του
Φοροκανίβαλοι! Φόροι 500 δισ. στη δεκαετία (του Ν.Μπογιόπουλου)
Άσχετο (;): Το Φεβρουάριο του 1849 ο Μαρξ οδηγήθηκε από τους κυβερνώντες στο δικαστήριο διότι η υπό τη διεύθυνσή του Εφημερίδα του Ρήνου τασσόταν υπέρ της μη πληρωμής των ληστρικών φόρων από τους πολίτες. Το δικαστήριο αθώωσε τον Μαρξ. Αυτά βέβαια δεν έχουν καμία σημασία στην Ελλάδα του κ. Στουρνάρα, αφενός διότι τα έλεγε ο Μαρξ που ήταν κομμουνιστής, αφετέρου διότι το δικαστήριο που αθώωσε τον Μαρξ ήταν κάπου στη Γερμανία…
Ω γενιά μου χαμένη πήραμε μεγάλους δρόμους... μείναμε στη μέση... η ώρα του θανάτου μας είναι γραμμένη σ' όλα τα ρολόγια.
Ο πόνος των αστών και η λαϊκή επιλογή
Το τελευταίο χρονικό διάστημα η αστική προπαγάνδα, μετά από μία έντονη αντιμνημονιακή και αντιτροϊκανή ρητορεία, εμφανίζεται πιο διαλλακτική απέναντι στο ζήτημα που έχει ανακύψει με την υπόθεση της κάλυψης του δημοσιονομικού και χρηματοδοτικού κενού και τις διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης. Να θυμίσουμε ότι πριν τρεις βδομάδες ο αστικός Τύπος έγραφε περίπου τα εξής: «Θα ήταν μεγάλο λάθος να ερμηνεύσει η κυβέρνηση το συντριπτικό αίτημα σταθερότητας που προκύπτει από όλες τις δημοσκοπήσεις ως μήνυμα έγκρισης ή αποδοχής της πολιτικής της. Δεν είναι παρά μια εκδήλωση ανοχής και υπομονής. Αλλά όταν η ανοχή μιας κοινωνίας εξαντλείται, τότε το οικονομικό πρόβλημα μετατρέπεται σε πολιτικό. Δεν υπάρχει περίπτωση νέου Μνημονίου. Δεν θα διαλύσουμε τη χώρα».
Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2013
Είμαι ‘’φιλελεύθερος’’ ψηφίζω… Τσίπρα !
Προεκλογικό παιχνίδι Καμμένου με Χρυσή Αυγή - Θέλει συνεργασία με ΣΥΡΙΖΑ
Προεκλογικό παιχνίδι και του Πάνου Καμένου με τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής.
Ο πρόεδρος των ΑΝΕΛ, έχοντας το βλέμμα του στις κάλπες, στην εκπομπή «Στον Ενικό» έδωσε δίκιο στον Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολο Τζιτζικώστα, που προσκάλεσε τη Χρυσή Αυγή στην παρέλαση της 28ης Οκτώβρη.
Επιπλέον εξέφρασε την άποψη -που είχε εκφράσει και ο Απ. Τζιτζικώστας- πως το ΠΑΣΟΚ είναι εγκληματική οργάνωση, λέγοντας ότι «εγώ δεν διαφωνώ πως το ΠΑΣΟΚ είναι εγκληματική οργάνωση... Δεν είναι μόνο ο Τσοχατζόπουλος, είναι ο Τσουκάτος, ο κύριος Μαντέλης, όπως ο κύριος Παπαντωνίου…».
Οι αναφορές του προέδρου των ΑΝΕΛ προκάλεσαν την αντίδραση του ΠΑΣΟΚ, που σε σχόλιό του σημειώνει ότι «ο κ. Καμμένος επιβεβαίωσε χθες τον ισχυρισμό του κ. Τζιτζικώστα. Δεν μας εκπλήσσει η παραληρηματική του συμπεριφορά. Είναι ο ίδιος που έλεγε ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν μέλος της 17 Νοέμβρη, είναι ο ίδιος που ζήτησε να λιντσάρουν εκλεγμένο δήμαρχο και δυστυχώς μια μέρα μετά δέχθηκε ο ίδιος επίθεση στη Νίκαια. Η θεωρία των ψεκασμών είναι ανίκητη».
Επίσης ο Πάνος Καμμένος -που για τις εκλογικές ανάγκες κάνει παιχνίδι με την Χρυσή Αυγή- δεν απέκλεισε τη συνεργασία των ΑΝΕΛ με τον ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει βήματα, δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που ξέραμε παλιότερα. Μακάρι να φτάσουμε στο σημείο να μπορέσουμε να συνεννοηθούμε».
Πηγή 902.gr
Αμερικανικές υποκλοπές και στην Ελλάδα σύμφωνα με το "Spiegel"
Και η Ελλάδα στο κάδρο των υποκλοπών και των παρακολουθήσεων από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό "Spiegel", που επικαλείται έγγραφο της αμερικανικής υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA), η πρεσβεία των ΗΠΑ στην Αθήνα λειτουργεί και ως κέντρο υποκλοπής τηλεφωνικών επικοινωνιών.
Στο δημοσίευμα της Δευτέρας του "Spiegel", η Αθήνα είναι η πρώτη στη λίστα των 19 περιοχών της Ευρώπης που λειτουργούν οι ειδικές μονάδες συλλογής πληροφοριών (special collection service), στις οποίες εργάζονται πράκτορες όχι μόνο της NSA αλλά και της CIA. Επιπλέον σύμφωνα με το δημοσίευμα, στην Αθήνα υπάρχει και εξοπλισμός παρακολουθήσεων που λειτουργεί από απόσταση δίχως να απαιτείται προσωπικό.
Το έγγραφο, που έχει στην κατοχή του το γερμανικό περιοδικό και προέρχεται από τα όσα έχει διαρρεύσει ο Έντουαρντ Σνόουντεν, αναφέρει πως οι πράκτορες που ασχολούνται με τις υποκλοπές είναι υπό το καθεστώς της διπλωματικής ασυλίας και εργάζονται σε δωμάτια των πρεσβειών που έχουν ειδική θωράκιση.
Δεν προκαλεί έκπληξη διότι δεν είναι η πρώτη φορά που αποκαλύπτονται στοιχεία για παρακολουθήσεις και υποκλοπές επικοινωνιών και στην Ελλάδα και σε όλο τον πλανήτη. Ωστόσο αίσθηση έχει προκαλέσει η έκταση των υποκλοπών, καθώς σε τουλάχιστον 80 χώρες του πλανήτη οι ΗΠΑ φακέλωναν περίπου 50 με 60 εκατομμύρια τηλεφωνικές επικοινωνίες το μήνα.
902
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2013
και λίγη θεωρία #4
Η ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ
28η Οχτώβρη. Καθιερώθηκε ως επέτειος, γιατί είναι μέρα έναρξης της ιταλοφασιστικής επίθεσης στην Ελλάδα. Μέρα του ΟΧΙ στην εισβολή, μέρα της αντίστασης στον κατακτητή. Αυτή τη μέρα η άρχουσα τάξη τη γιορτάζει με περιεχόμενο τους δικούς της σκοπούς. Που δεν είναι άλλοι από την υποταγή του λαού στη διαιώνιση της ταξικής της κυριαρχίας σε συνθήκες μονοπωλιακού καπιταλισμού. Και στις τότε συνθήκες, ανάλογο ταξικό περιεχόμενο έδινε η ίδια στο ΟΧΙ. Γιατί τα συμφέροντά της ήταν συνυφασμένα μ' αυτά του αγγλικού ιμπεριαλισμού, ο οποίος εναντιώθηκε στον άλλο, το γερμανοϊταλικό ιμπεριαλιστικό συνασπισμό, στον μεταξύ τους οξύτατο ανταγωνισμό, που οδήγησε στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Το δικτατορικό καθεστώς του Μεταξά, παρά την ιδεολογική του συγγένεια, με το ναζισμό, ουδέποτε τόλμησε να αμφισβητήσει τη διαπλοκή της άρχουσας τάξης με τον αγγλικό ιμπεριαλισμό. Βεβαίως, αυτή η επέτειος δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται πέρα και έξω απ' αυτό που σηματοδότησε η ιμπεριαλιστική επίθεση στην Ελλάδα. Τη γερμανοϊταλική κατοχή και τη λαϊκή αντίσταση για την απελευθέρωση της Ελλάδας. Αλλωστε, το ΟΧΙ το διατράνωσε σύσσωμος ο ελληνικός λαός. Και το γιόρτασε πρώτη φορά τον Οκτώβρη του 1941 κόντρα στους αστούς που συντάχτηκαν με τους Γερμανούς, και χωρίς τους απόντες αστούς που έφυγαν για τη Μέση Ανατολή. Τους απόντες της απελευθερωτικής πάλης. Η Ελλάδα ήδη είχε μπει στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013
Οι Ρομά στην ΕΣΣΔ
Με ποια τάξη στο τιμόνι, με ποια μέσα, για ποιο σκοπό; (ολοκληρωμένο κείμενο)
Τα πιο πάνω ερωτήματα τα είχα προτείνει ως ερμηνευτικό κλειδί στην πολιτική ιδεολογία και τα πολιτικά προγράμματα τον φετινό Ιούλη.
Πρόκειται για ένα ερώτημα που αφορά τόσο την κομματική όσο και την κινηματική σύσταση και κατεύθυνση. Πρόκειται επίσης για ένα ερώτημα που αναδεικνύει την άμεση σχέση μεταξύ σύστασης και κατεύθυνσης. Ας εξηγηθούμε: εξ ορισμού, και εφόσον η αστική κοινωνία, και ακριβέστερα η κοινωνία των ιδιωτών, δομείται με όρους συγκρουόμενων ατομικών συμφερόντων και όχι τάξεων, όλα τα κόμματα συγκεντρώνουν στο επίπεδο της βάσης τους ανθρώπους από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα. Βεβαίως, το ποσοστό της εκπροσώπησης των διαφορετικών κοινωνικών στρωμάτων διαφέρει από κόμμα σε κόμμα. Για παράδειγμα, η βάση της Δημοκρατικής Αριστεράς αποτελείται δυσανάλογα πολύ από δημόσιους υπαλλήλους και τις "επαγγελματικές τάξεις" όπως ήταν γνωστές: γιατρούς, δικηγόρους, ακαδημαϊκούς. Τα λαϊκά στρώματα, οι εργάτες, οι αγρότες, η ανειδίκευτη εργασία, ελάχιστα εκπροσωπούνται στην βάση του κόμματος.
Οκτώβρης 1917: «Η κρίση ωρίμασε»
Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013
Το "ΟΧΙ" του λαού
και λίγη θεωρία #3
Ο ρόλος του πολιτισμού στην ανασυγκρότηση του εργατικού κινήματος
Σημαντικές πλευρές για το γιατί και πώς οι τέχνες και η ουσιαστική μόρφωση μπορούν να μετατραπούν σε όπλα της ταξικής πάλης αναδείχθηκαν από τη συζήτηση της τελευταίας μέρας
Η ζωή της εργατικής τάξης, η πείρα του οργανωμένου αγώνα, η δράση των ταξικών σωματείων, αλλά και η ιστορία του παγκόσμιου εργατικού κινήματος αποδεικνύει ότι ο αναντικατάστατος ρόλος της Τέχνης και γενικότερα της πολιτιστικής καλλιέργειας -που εμπεριέχει την ουσιαστική μόρφωση- στον «εξανθρωπισμό» του ανθρώπου δεν θα μπορούσε παρά να συνιστά ένα από τα βασικά «όπλα» στη χειραφέτηση της τάξης από τα δεσμά της αστικής ιδεολογικής χειραγώγησης.
Τα παραπάνω ζητήματα και προβληματισμοί τίθενται συνεχώς μέσα στη δράση του ταξικού συνδικαλιστικού κινήματος, πλευρές τους απαντώνται και αξιοποιούνται στην παραπάνω κατεύθυνση και σίγουρα αυτή η διαλεκτική «συνάντηση» της τέχνης και του εργατικού κινήματος ενσαρκώνεται και μέσα από τη σημαντική αυτή εικαστική έκθεση μέσα στη Ζώνη. Μάλιστα, φέτος, στο κλείσιμο της 7ης διοργάνωσης το βράδυ της Κυριακής, το θέμα της συζήτησης ήταν ακριβώς αυτό: «Τέχνη και εργατική τάξη - Η πολιτιστική μορφωτική δραστηριότητα των συνδικάτων συστατικό στοιχείο της ανασυγκρότησης του εργατικού κινήματος», με βασικούς εισηγητές την Εύα Μέλα, από την Κίνηση Εικαστικών Καλλιτεχνών «Πέρα(σ)μα» που συνδιοργανώνει την έκθεση με τα συνδικάτα της Ζώνης και τον πρόεδρο του Εργατικού Κέντρου Πειραιά Νίκο Ξουράφη.
Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2013
Φυσάει στα σταυροδρόμια του κόσμου
Τα χαστουκόψαρα, Λένος Χρηστίδης (απόσπασμα)
Μια σύντομη ανασκόπηση για το πως φτάσαμε ως εδώ:
1) Μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης, μπαίνουμε στη λεγόμενη "εποχή της παγκοσμιοποίησης". Αυτό πρακτικά σημαίνει πως εισέρχονται στην παγκόσμια αγορά εργασίας δισεκατομμύρια νέοι εργάτες, ειδικά από την Ασία. Οι εργάτες αυτοί είναι (αρχικά τουλάχιστον, γιατί τώρα βελτιώνονται) χωρίς ιδιαίτερη εξειδίκευση, αλλά έστω και έτσι, είναι πάρα πολύ ανταγωνιστικοί, διότι δουλεύουν πολύ σκληρά με ελάχιστο μισθό.
2) Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι κεφαλαιοκράτες να αρχίσουν να επενδύουν τα κεφάλαια τους εκεί, και όχι στη Δύση (ειδικά αν μιλάμε για επιχειρήσεις που αφορούν χειρωνακτική εργασία), μιας και ως γνωστόν ο κεφαλαιοκράτης ψάχνει να μεγιστοποιήσει το δικό του ατομικό ποσοστό κέρδους. Η αλήθεια είναι πως στη Δύση υπήρχαν έτσι και αλλιώς προβλήματα από πριν (μη λέμε δηλαδή ότι όλα πήγαιναν "μέλι-γάλα" - καμία σχέση), αλλά πάντων η "εποχή της παγκοσμιοποίησης" όξυνε την ταξική πάλη σε τεράστιο βαθμό. Μοναδική εξαίρεση στην παρακμή της Δύσης είναι η Γερμανία, που ναι μεν έχει σχετικά "μεγάλους μισθούς" σε σχέση πχ με την Κίνα, αλλά παρόλα αυτά την ανταγωνίζεται με επιτυχία, διότι αντισταθμίζει το ακριβότερο εργατικό κόστος με υψηλότερη ποιότητα και τεχνογνωσία στα προϊόντα της.
ΠΟΙΟΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΙΠΕ ΤΟ «ΟΧΙ» ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ« θα ρίξουμε μερικές τουφεκιές για την τιμή των όπλων»
“Στις 28 Οκτώβρη 1940 στις 5.30 το πρωί πολυάριθμες ιταλικές φασιστικές δυνάμεις επιτίθενται σε όλο το μήκος των ελληνοαλβανικών συνόρων , από τις βουνοκορφές του Γράμμου ως τις παραλιακές ακτές του Ιονίου Πελάγους (Ιόνιο ως τη λίμνη Πρέσπα), προηγήθηκε εντατική προπαρασκευή πυροβολικού και σφοδρός βομβαρδισμός της αεροπορίας τους.
Ο αιφνιδιασμός και η μεγάλη υπεροχή τους σε αριθμητική δύναμη και με σύγχρονα πολεμικά μέσα είχε ως αποτέλεσμα να εισβάλλουν στο ελληνικό έδαφος από πολλά σημεία. Η υπεροχή των ιταλικών δυνάμεων κυρίως σε πυροβολικό, άρματα κα ι αεροπορία ήταν συντριπτική. (βλ.σελ.2(1)).
« Ο Ελληνικός στρατός πρόβαλε ηρωική αντίσταση παντού

Ενα από τα χιλιάδες παραδείγματα ηρωισμού της λαϊκής αντιφασιστικής πάλης
Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2013
Ελιγμοί επί ελιγμών στο αστικό πολιτικό σύστημα
Στο αστικό πολιτικό σύστημα είναι φανερό πως τραβάνε ζόρια, και κάποια πράγματα δεν μπορούν να τους βγουν με τίποτε,παρά την καταθλιπτική μέχρι στιγμής ιδεολογική τους κυριαρχία πάνω στον λαό.
Ένα από τα πράγματα που μοιάζουν να τους απασχολούν είναι τοεπαπειλούμενο εκλογικό αδιέξοδο, καθώς τα χαρτιά που μπορούν να παίξουν καίγονται με ρυθμό ...πολυβόλου, και ο εκλογικός νόμος με τις +50 έδρες μάλλον δυσκολεύει παρά διευκολύνει την κατάσταση, αφού δυσκολεύει τις εναλλακτικές λύσεις για σχηματισμό κυβερνήσεων, εντάσσοντας υποχρεωτικά σε αυτές το πρώτο κόμμα.
Υγιής επιχειρηματικότητα ή κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής;
και λίγη θεωρία #2
Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής ως έννοια-κλειδί για τη μελέτη της
καπιταλιστικής οικονομίας και κοινωνίας
Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής αναφέρεται στον αιτιακό πυρήνα των
συνολικών καπιταλιστικών σχέσεων εξουσίας (κι όχι στις κοινωνικές σχέσεις αυτές
καθαυτές), ορίζει τις θεμελιώδεις κοινωνικές-ταξικές αλληλεξαρτήσεις σε όλα τα
κοινωνικά επίπεδα που χαρακτηρίζουν το καπιταλιστικό σύστημα κοινωνικής
εξουσίας. Αποτελεί μια εννοιολογική κατασκευή-κλειδί, ένα θεωρητικό «μέσο
παραγωγής» για τη μελέτη των σχέσεων που συνέχουν μια συγκεκριμένη
καπιταλιστική κοινωνία: συμπυκνώνει τις ειδικά καπιταλιστικές δομικές σχέσεις που
χαρακτηρίζουν κάθε καπιταλιστική κοινωνία.
Ταυτόχρονα, η έννοια του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής επιτρέπει την
κατανόηση των σχέσεων που αναφέρονται σε διαφορετικά συστήματα κοινωνικής
εξουσίας και εκμετάλλευσης, σε μη-καπιταλιστικούς (προ-καπιταλιστικούς) τρόπους
παραγωγής. Προκύπτουν έτσι οι έννοιες του δουλοκτητικού, του φεουδαρχικού, του
ασιατικού τρόπου παραγωγής κ.ο.κ.
Το χρέος είναι ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ (και «άρα» διαγραμμένο»)! Του Ν.Μπογιόπουλου
Επίκαιρη Ερώτηση του ΚΚΕ για το επικίνδυνο πρόγραμμα της ΕΕ που προπαγανδίζει τον αντικομμουνισμό
Τετάρτη 23 Οκτωβρίου 2013
ΙΔΙΩΝΥΜΟ
Με το κεφάλι θρύψαλα
απ' τη μέγκενη των παζαριών σας
την ώρα της αιχμής και κόντρα στο ρεύμα
θ' ανάψω μια μεγάλη φωτιά
κι εκεί θα ρίξω όλα τα μαρξιστικά βιβλία
έτσι που να μη μάθει ποτέ η Μυρτώ
τα αίτια του θανάτου μου.
Μπορείτε να της πείτε
πως δεν άντεξα την άνοιξη ή πως πέρασα με κόκκινο.
Ναι.Αυτό είναι πιο πιστευτό.
Με κόκκινο.Αυτό να πείτε.
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΓΩΓΟΥ-ΙΔΙΩΝΥΜΟ
και λίγη θεωρία #1
Το θεωρητικό υπόβαθρο: Η Μαρξική θεωρία της Ιστορίας
(Ταξική πάλη και τρόποι παραγωγής)
Η οικονομική θεωρία του Μαρξ οικοδομήθηκε στο εσωτερικό της θεωρίας της
Ιστορίας, την οποία είχαν από κοινού αναπτύξει οι Μαρξ και Ένγκελς, από τα μέσα
της δεκαετίας του 1840.
Θεμέλιος λίθος της θεωρίας αυτής είναι η απόρριψη ολόκληρης της παράδοσης
του θεωρητικού-φιλοσοφικού ανθρωπισμού, δηλαδή των διάφορων εκδοχών της
ανθρωπολογικής-ουσιοκρατικής φιλοσοφίας και ιδεολογίας, σύμφωνα με τις οποίες
το άτομο, ή η «φύση του ανθρώπου», καθορίζει τη μορφή και αποτελεί μοχλό
εξέλιξης της κοινωνίας. Η «ανθρώπινη φύση» δεν θεωρείται ως αναλλοίωτη
εσωτερική ουσία του (κάθε) ανθρώπου, αλλά ως μεταβαλλόμενο αποτέλεσμα της
ιστορικής εξέλιξης, το προϊόν ενός συγκεκριμένου τρόπου οργάνωσης της οικονομίας
και της κοινωνίας, στο πλαίσιο μιας κοινωνικής εξουσίας που προκύπτει ερήμην της
θέλησης των ανθρώπων, από τους ανταγωνισμούς ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις,
δηλαδή από την πάλη των τάξεων.