Υγιής επιχειρηματικότητα ή κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής;

«Ολοι συμφωνούν πως για να ξαναπάρει τα πάνω της η ελληνική οικονομία πρέπει να ενισχυθούν οι υγιείς επιχειρήσεις, ή τουλάχιστον να σταματήσουν να τιμωρούνται. Καθημερινά ακούμε ιστορίες για τις επιχειρήσεις-ζόμπι, οι οποίες επιβιώνουν επειδή λειτουργούν σαν φαντάσματα: δεν πληρώνουν εισφορές, δεν πληρώνουν φόρους και ρίχνουν τις τιμές σε παράλογο σημείο. Απέναντί τους, οι επιχειρήσεις που είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα.

Υπάρχουν βεβαίως και τα ακραία παραδείγματα με τα οποία κάτι πρέπει να γίνει. Η διαδικασία της πτώχευσης είναι ένας δοκιμασμένος τρόπος αναζωογόνησης του καπιταλισμού. Εδώ έχουμε παρεξηγήσει τα πράγματα και δυστυχώς η Δικαιοσύνη δεν ασχολείται επαρκώς με το θέμα. Μια εταιρεία βάζει φέσι σε όλη την αγορά και κατόπιν εντάσσεται στο άρθρο 99.

Εν τω μεταξύ, ο ξάδελφος, ο κουμπάρος ή κάποιος "κολλητός" ανοίγει την ίδια επιχείρηση ή το ίδιο μαγαζί με ακριβώς το ίδιο αντικείμενο. Πρόκειται για την τέλεια κομπίνα: και το φέσι βάζουν και συνεχίζουν να λειτουργούν σαν να μη συμβαίνει τίποτα... Πουθενά στον κόσμο, ή τουλάχιστον στον προηγμένο κόσμο, δεν νοείται πτώχευση με παραμονή της ίδιας ιδιοκτησίας ούτε βεβαίως συνέχιση της ίδιας ακριβώς δραστηριότητας με τρόπο άδηλο και αδιαφανή.

Είναι καιρός να αρχίσουμε να βάζουμε κανόνες στην ελληνική επιχειρηματικότητα και την αγορά. Δεν ήταν μόνο το Δημόσιο που είχε σοβαρές παθογένειες. Ενα κομμάτι του ιδιωτικού τομέα λειτουργούσε και θέλει να συνεχίσει να λειτουργεί σαν να βρίσκεται στο Φαρ Ουέστ». Αυτά γράφει σε άρθρο της στην πρώτη σελίδα η χτεσινή «Καθημερινή» ως υπέρμαχος των υγιών επιχειρήσεων και απαιτώντας από την κυβέρνηση, από το κράτος, «επιχειρηματικότητα με κανόνες». Θυμίζουμε, αν και δεν είναι αντικείμενο του παρόντος άρθρου, ότι περί «υγιών επιχειρηματιών», σε διάκριση από τους «κερδοσκόπους» και τα «λαμόγια», μιλάει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Εχει λοιπόν ενδιαφέρον αυτή η ταύτιση απόψεων.

***

Η άμεση προτεραιότητα για τους καπιταλιστές είναι η έξοδος από την κρίση σε όφελός τους, όσο γίνεται πιο γρήγορα. Αυτό άλλωστε εκφράζεται τελευταία με την ενιαία «αντιμνημονιακή» ρητορεία των αστών, που ξορκίζουν το «μνημόνιο» ως το μέσο που κρατά την οικονομία στην ύφεση, ενώ όταν άρχισε να εφαρμόζεται το είχαν ως σημαία τους για τη διαχείριση της κρίσης. Το κεφάλαιο, ήδη μετά από 5 χρόνια οικονομικής καπιταλιστικής κρίσης, ασφυκτιά. Για να μπορεί να κάνει επενδύσεις χρειάζεται νέα πεδία κερδοφορίας, κρατική στήριξη (και με τη χρηματοδότηση), αναδιαρθρώσεις στην παραγωγή, νέες δυνατότητες για συγκέντρωση κεφαλαίου, ανατροπές στις εργασιακές σχέσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι χρησιμοποιεί ως επιχείρημα την τεράστια ανεργία, προκειμένου να ασκήσει πίεση με στόχο την αλλαγή του μείγματος διαχείρισης. Σίγουρα αυτές οι διαθέσεις εκφράζονται και στο σίριαλ της κόντρας της κυβέρνησης με την τρόικα αλλά και στις προειδοποιήσεις του αστικού Τύπου προς την κυβέρνηση να διαπραγματευτεί μαζί της χωρίς μνημόνιο, χωρίς νέα «οριζόντια μέτρα» κ.λπ. Βεβαίως, δε νοιάστηκαν οι καπιταλιστές για τους ανέργους, αν και τους απασχολεί η διαχείριση ενός τόσο μεγάλου ποσοστού ανεργίας. Οσο καθυστερεί ο ερχομός κερδοφορίας μεγαλώνει η ανισομετρία σε βάρος του κεφαλαίου στην Ελλάδα. Οι αστοί χάνουν θέσεις στον ανταγωνισμό με τους αστούς των χωρών της περιοχής αλλά και εντός ΕΕ.

***

Γιατί, όμως, η εφημερίδα αναφέρεται σε επιχειρήσεις ή, πιο σωστά, σε επιχειρηματίες που ενώ πτωχεύουν, το σύστημα τους παρέχει μέχρι σήμερα τρόπους να προστατεύονται; Ουσιαστικά η εφημερίδα λέει ότι αυτές οι επιχειρήσεις κάνουν ζημιά, δυσκολεύουν τις λεγόμενες «υγιείς επιχειρήσεις», την «αναζωογόνηση του καπιταλισμού» και από τη σκοπιά (της εξυπηρέτησης της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης κεφαλαίου) αυτή έχει δίκιο. Γι' αυτό το λόγο αναζητά κανόνες που θα τους πετά έξω από την επιχειρηματική δράση. Η πτώχευση είναι διαδικασία καταστροφής κεφαλαίου. Οι επιχειρήσεις που πτωχεύουν, αφήνουν χώρο για την ανάπτυξη των άλλων, των «υγιών», αυτών δηλαδή που αντέχουν στην κρίση και έχουν δυνατότητα να διευρύνουν τη δραστηριότητά τους. Η πτώχευση σημαίνει δυνατότητες για συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της παραγωγής, της οικονομίας, του κεφαλαίου, σε λιγότερους επιχειρηματικούς ομίλους, άρα πιο εύρωστους και ισχυρούς, πιο μεγάλη κερδοφορία, δράση από καλύτερες θέσεις στο διεθνή ανταγωνισμό. Ταυτόχρονα, το άρθρο θέτει ένα ακόμη ζήτημα. Με δεδομένο ότι η δυνατότητα κρατικής στήριξης και χρηματοδότησης είναι περιορισμένη, είναι ζήτημα ανταγωνισμού μεταξύ τους για το πώς θα «μοιραστεί» ανάμεσα στους επιχειρηματικούς ομίλους. Το άρθρο καλεί ευθέως σε στήριξη επενδύσεων των «υγιών επιχειρηματιών». Εμμέσως αναδεικνύεται ως τμήμα της αστικής προπαγάνδας για την κρίση, ότι για την κρίση και κυρίως για το μη ξεπέρασμά της φταίνε οι «κομπιναδόροι», τα «λαμόγια» επιχειρηματίες, αυτοί που επιβιώνουν τεχνητά, καλώντας ουσιαστικά τους εργαζόμενους σε στήριξη των «υγιών εύρωστων επιχειρήσεων». Και εδώ ο ΣΥΡΙΖΑ τους «πάει γάντι».

***

Η εργατική τάξη και οι σύμμαχοί της δεν έχουν καμιά δουλειά να στηρίξουν ή να ανεχτούν αυτή τη γραμμή. Να γυρίσουν την πλάτη στην πολιτική της «υγιούς επιχειρηματικότητας» γιατί διαφορετικά θα στηρίζουν, θα ανέχονται, θα υποτάσσονται στους εχθρούς τους, αυτούς που είτε στην κρίση είτε στην ανάπτυξη θα συνεχίζουν να τους εκμεταλλεύονται το ίδιο στυγνά και βάρβαρα. Για να τελειώνουν με τη βαρβαρότητα και την κρίση οριστικά πρέπει να απαλλάξουν τ' αφεντικά από την ιδιοκτησία στα μέσα παραγωγής, κάνοντάς τα κοινωνική ιδιοκτησία.

πηγή ριζοσπάστης